 |
FRI, 25 JAN 2002 13:00:25 GMT
Profesori me deviza te shenuara
Hulumtimet tregojnė se nė krahasim me nivelin e fakultetit dhe tė
shkollės
sė lartė korrupcioni nė shkolla ėshtė njė "virus" i lehtė. Nė qarqet
akademike prej kohėsh ėshtė bėrė e njohur deviza sipas sė cilės "ēdo gjė
ka
ēmimin e vet" dhe se ēdo gjė mund tė shitet dhe tė blihet: indeksi,
nėnshkrimi, provimi, puna seminarike, vendosja nė domin e studentėve si
dhe
libreza e abonimit, por madje edhe diploma.
AIM Beograd, 24.1.2002.
Kur njė baba i pikėlluar mori vesh se pasardhėsi i tij kishte njė varg
me
njėsha, mjaft i shqetėsuar bėrtiti:"O Zot, biri im do tė ngelė nė
klasė"!
Kėsaj ankese drejtori i shkollės iu pėrgjigj me zgjatjen e dorės: "Haj
tė
lidhim bast me 500 marka se nuk do tė ngelė. Krahas "shembujve" tė
barcoletave, nėpėrmjet debateve qė kanė filluar jo fort moti nė
organizatat
joqeveritare studentėt dhe profesorėt vėrtetuan se me siguri ka plot
raste
kur i kanė zėnė duke kryer "veprėn"edhe akademikėt dhe mėsimdhėnėsit e
tyre.
Por, ēdo gjė ka kaluar pa pasoja serioze, sepse ligjet ekzistuese
shkollore
janė mjaft tė buta dhe toleruese. Debatet e kėtilla pėr herė tė parė
zbuluan
edhe ekzistimin e njė mekanizmi tė sprovuar sistemor tė ryshfetit dhe
korrupcionit, i cili funkcionon si ora zvicerane duke filluar nga
shkolla
fillore dhe deri nė fakultet. Sipas nivelit tė shkollimit, duke shkuar
mė
lartė shtohen edhe tė dhėnat nė tė holla dhe gjėra mė pak konkrete, por
sidoqoftė mjaft joshėse.
Tė punėsuarit nėpėr shkollat fillore kėnaqen me dhurata mė tė vogla,
kėshtu
qė nxėnėsit deri te notat mė tė mira mund tė arrijnė me anė tė parfumeve
ose
tė luleve. Arėsimtarėt mund tė blihen edhe me privilegje mė tė vogla siē
janė shetitjet pa pagesė; ose me atė qė drejtori dhe organet arsimore do
tė
mbyllin sytė para faktit qė profesorėt mbajnė orė private me nxėnėsit e
klasės "sė vetė", ose kur pa kurrfarė hamendjeje "ndėrmjetėsojnė" te
kolegėt
e shkollės ku punojnė apo tė njė shkolle tjetėr.
Anėtarėt e organizatave joqeveritare kanė vėrtetuar se 80 pėrqind tė tė
punėsuarve nė shkollat fillore dhe nė ato tė mesme janė zėnė nė
zinxhirin e
korrupcionit. Organet arsimore mendojnė dhe deklarojnė tė kundėrtėn.
Vigor
Majiq, zėvendėsministėr republikan i arsimit kėtė sėmundje nuk e sheh te
mėsuesit, arsimtarėt dhe profesorėt nė shkollė.
Ėshtė e vėrtetė se edhe vetė anketuesit bėjnė njė dallim tė dukshėm kur
thonė se korrupcioni nė shkolla ėshtė njė "virus" i lehtė nė krahasim me
atė
tė nivelit tė fakultetit dhe tė shkollės sė lartė. Nė qarqet akademike
ka
kohė qė ėshtė pranuar deviza sipas sė cilės "ēdo gjė ka ēmimin e vet"
dhe
ēdo gjė mund tė shitet e tė blihet : indeksi, nėnshkrimi, provimi, puna
seminarike, vendosja nė domin e studentėve dhe libreza e abonimit, madje
edhe diploma! Nė disa fakultete ēmimet me anėn e tė cilave mund tė
ndėrrohet
profesori i provimit ose qė tė prolongohet data e provimeve janė
shpallur nė
vende tė posaēme. Dallohen nė kėtė aspekt nga tė tjerėt Fakulteti
juridik i
Beogradit dhe Juridiku i Novi Sadit, nė tė cilėt pėr 1.500 dinarė ēdo
student mund tė sigurojė nėnshkrimin, madje edhe tė gjitha nėnshkrimet
e
nevojshme pėr regjistrimin e semestrit vijues! Kjo listė ēmimesh qėndron
para syve tė tė gjithėve, pa kurrfarė pasojash ose reagimesh nga ana e
organeve arsimore.
Sipas hulumtimeve dhe anketave tė Unionit studentor tė Serbisė
ekzistojnė
disa mėnyra sipas tė cilave mund tė blihet dituria: me tė holla apo
para, me
dikolte tė tejdukshme, kėmbė tė gjata, bel tė hollė dhe sy tė bukur. Ēdo
gjė
mund tė rregullohet "nė katėr sy", por edhe nėpėrmjet ndėrmjetsuesit apo
personit tė tretė. Fakti se mė e papėrshtatshme ėshtė mėnyra e dhėnies
sė
parave "nė dorė u vėrtetua para disa muajsh nga vetė profesorėt e
Fakultetit tė shkencave organizatvie dhe nė fakultetin e Stomatologjisė,
sepse kėta u kapėn "in flagranti" me deviza tė shėnuara nė xhep. Derisa
rasti me profesorin e parė kishte epilogun e vet nė polici, kolegu i tij
shpėtoi vetėm me vėrrejtje dhe me dėnimin tė cilin e kaloi me largim nga
ligjėrimi pėr njė semestėr. Edhe studentėt qė mashtrojnė dhe japin
ryshfet
deri tani nuk kanė pėsuar shumė, sepse ligji aktual dhe rregullorja e
fakultetit dėnojnė me largim nga fakulteti mė sė tepėrmi pėr njė vit.
Ka edhe disa profesorė tė tjerė te tė cilėt studentėt mund ta fitojnė
notėn
kaluese me punė vullnetare nė fermėn e tyre. Tė tillėt punojnė nė
ndėrtimin
e uikendshtėpizės ose kryejnė ndonjė punė tjetėr nė fermėn e profesorit
dhe
si shpėrblim nuk do tė jenė tė detyruar qė tė "lodhin"kokėn me mėsimet.
Disa
"sisteme dublerėsh" tani mė janė tejkaluar. Kėshtuqė jozyrtarisht ėshtė
bėrė
e ditur se provimi i matematikės nė Fakultetin ekonomik kushton 500
marka
gjermane, kurse i kontabilitetit - 900. Dallimi nė ēmime ėshtė pasojė e
ndikesės sė ligjit tė tregut - numri i atyreve qė matematikėn e kanė "nė
gishtrinj" ėshtė shumė mė i madh ( p.sh. i atyreve nė Fakultetin
matematikor) se sa i atyreve qė njihen si "ekspertė" tė kontabilitetit.
Nga
ana tjetėr, dihet poashtu se "ekspertėt"e Ekonomikut pėr 120 DM u dalin
nė
ndihmė atyreve qė japin provime nė Shkollėn e lartė tė afarizmit, kurse
ata
tė medicinės "pėrpunojnė" detyrat e studentėve tė edukatės fizike.
Biznesi
lulėzon edhe nė fakultetet e teknikės.
Unioni studentor i Serbisė para do kohėsh e filloi anketėn me tė gjithė
kolegėt e tė gjitha enteve tė shkollimit tė lartė nė shtet, me njė
anketė
prej nja njėqind pyetjesh lidhur me zgjėrimin e ryshfetit dhe
korrupcionit
nėpėr universitete. Deri tani nėn thjerrėz kanė qenė vetėm fakultetet e
Universitetit tė Beogradit. Sipas njė ankete anonime zhvilluar me
studentė
gjatė muajit tė kaluar ėshtė vėrtetuar se sipas shkallės sė korrupcionit
nė
krye tė regjistrit qėndrojnė: Fakulteti i mjekėsisė, Juridiku dhe
Ekonomiku,
tė cilėt pėrbėjnė numrin mė tė madh tė enteve tė arsimit tė lartė
shtetror.
Udhėheqja e Ekonomikut nė ndėrkohė ka ndėrmarrė njė sistem tė gjerė
masash
sistemore tė cilat kanė dhėnė rezultate konkrete gjatė regjistrimit tė
studentėve fillestarė. Megjithatė, dekani Branko Medojeviq paralajmėron
dhe
tėrheq vėrrejtjen se kėsaj dukurie nuk mund ti ndėrpritet rruga pa njė
ballafaqim tė pėrgjithshėm dhe tė gjithanshėm me mafijen akademike " e
cila
edhe sot e kėsaj dite pa pengesė transferohet nga njė fakultet nė
fakultetin
tjetėr".
OLLGA NIKOLIQ
|
 |