 |
TUE, 16 JUL 2002 13:51:38 GMT
Raport dhe bllokadė
Tė njėjtėn ditė kur nė Kuvendin e RM ambasadori suedez ofroi raportin
e komisionit tė tij mbi tė kidnapuarit dhe tė zhdukurit e tjerė gjatė
krizės sė vitit tė kaluar, u bllokuan tė gjitha rrugėt nga Tetova drejt
Shkupit. Me raportin nuk ishin tė kėnaqur familjarėt e maqedonasve tė
zhdukur dhe MPB-ja, ndėrkohė qė bllokimi i rrugės mė frekuentuese nė
Maqedoni pėr pak sa nuk u shndėrrua nė njė betejė ndėrmjet demonstruesve
maqedonas dhe shqiptarėve nga fshati Zhelinė.
AIM Shkup 10.7.2002
Ambasadori suedez Lars Vahlund pėrjetoi gjatė ditėve tė fundit ēaste tė
vėshtira. Sė pari ditėn e hėnė ishte para komisionit parlamentar pėr
sistemin politik dhe marrėdhėniet ndėrkombėtare, ku prezentoi raportin e
komisionit tė tij, mė pas kishte konferencė pėr shtyp ku opinionit tė
kėtushėm publik ia bėri me dije njohuritė momentale me tė cilat disponon
komisioni, qė mė pas tė pėrjetonte llavė tė vėrtetė reagimesh negative
ndaj raportit tė cilin e kishte firmosur si kryetar. Qė shqetėsimet e
tij tė ishin mė tė mėdha, raporti ishte shkas pėr bllokimin e tė gjitha
rrugėve nga Tetova pėr nė Shkup, qė formalisht i kishin organizuar tė
afėrmit e tė maqedonasve tė zhdukur, qė pėr qėllime tjera dėshiruan ti
shfrytėzonin edhe tė tjerė. Pak gjė mungoi qė viktima tė drejtimit mė
frekuentues nė Maqedoni tė ishin udhėtarėt e ndaluar, qė ishin bllokuar
me orė nė ditėn me diell dhe asfalt tė nxehtė, demonstruesit maqedonas
dhe shqiptarėt, banorė tė fshatit Zhelinė, njė vend afėr bllokadės.
Ambasadori suedez Lars Vahlund njė kohė tė gjatė u iku kontakteve me
opinionin e kėtushėm publik. Vahlund nė muajin shkurt tė kėtij viti e
zėvendėsoi bashkėkombasin e tij Lars Norbergun, qė ishte nė krye tė
Komisionit pėr tė kidnapuarit dhe personat tjerė tė zhdukur, qė ishte
formuar mė 23 nėntor tė vitit 2001, pasi qė kryetari i Maqedonisė Boris
Trajkovski kishte pranuar iniciativėn e Unionit Evropian qė nė kėtė
mėnyrė tė gjente pėrgjigje mbi fatin e 20 personave tė zhdukur gjatė
luftės nė Maqedoni. Mu si paraardhėsi i tij edhe Vahlund me siguri
konsideroi se duhej tė tentonte tė vinte deri tek informacionet
relevante pėr 13 tė zhdukurit maqedonas dhe 6 shqiptarė dhe njė
bullgari, gjatė vitit tė kaluar, gjatė kohės sė luftės nė Maqedoni, por
edhe pas vendosjes sė armėpushimit mė 5 korrik dhe nėnshkrimit tė
Marėveshjes sė Ohrit mė 13 gusht tė 2001. Nė fund, tani mė ėshtė e
qartė, se kur nuk mundi tė vinte deri tek pėrgjigjet e sakta rreth asaj
ēkishte ndodhur me personat e zhdukur, vendosi tė dilte para
parlamentarėve dhe para opinionit tė kėtushėm publik tė ofronte atė qė
kishte nė dispozicion.
Kur u formua Komisioni, mė 23 nėntor tė vitit tė kaluar, u vėrtetua se
kishte 20 persona tė zhdukur nė periudhėn kohore prej 17 prillit deri mė
31 gushtit tė vitit 2001. Komisioni me pedanteri kishte shqyrtuar 20
rastet, kishte mbledhur fakte, qė pastaj ti vėrtetonte gjatė takimeve
me njerėz qė kishin qenė nė pozita tė dinim se ēkishte ndodhur me tė
kidnapuarit dhe personat tjerėt tė zhdukur. Komisioni kishte pasur
takime tė shumta me tė dyja palėt: me strukturat e Ushtrisė Ēlirimtare
Kombėtare tė dikurshme (UĒK-sė) dhe pjesėtarėt e MPB-sė, nga
pėrfaqėsuesi politik i UĒK-sė Ali Ahmeti dhe ministri Lube Boshkovski
deri tek komandantėt mė tė lartė tė UĒK-sė dhe zyrtarėt e MPB-sė, duke
kėrkuar prej tyre qė tė kontribuonin nė ndriēimin e rasteve.
Deri tek ēfarė pėrfundimesh arriti komisioni i ambasadorit Lars Vahlund?
Deri tek vetė, tre gjėra koncize nga njėzet raste. Sė pari se nė rastin
e tetė personave tė zhdukur ka mjaft informacione se janė marrė nga
pjesėtarėt e UĒK-sė. Pėr katėr maqedonas tė tjerė nė konkluzionet e
Komisionit thuhet se ishin nisur ku mund tė ishin takuar ose me siguri i
kanė takuar pjesėtarėt e UĒK-sė. Pėr kėto raste Komisioni nuk mund tė
pohojė me siguri se ēka ndodhur me ta.
Pėrsa i pėrket shqiptarėve tė kidnapuar apo tė zhdukur Komisioni ka
arritur nė konkluzionin se njė ėshtė arrestuar ėshtė marrė nė bisedė
informative nga ana e policisė para se tė zhdukej. I dyti ėshtė zhdukur
nė afėrsi tė punktit kontrollues policor, kurse i treti ėshtė zhdukur nė
rrugėn ku ka pasur punkt kontrollues, kurse automobili i tij ėshtė
gjetur tė nesėrmen para stacionit policor nė Manastir. Pėr rastet tjera
tė personave tė zhdukur shqiptar dhe njė bullgari, Komisioni nuk ka
mundur tė sigurojė informacione rreth detajeve tė zhdukjes sė tyre.
Komisioni konsideron se ka persona nė kuadėr tė UĒK-sė qė kanė
informacione relevante qė nuk janė dhėnė pėrsa i pėrket zhdukjes sė tetė
maqedonasve. Njėherit komisioni ka ardhur deri nė pėrfundim se
ekzistojnė persona nė kuadėr tė forcave maqedone tė sigurisė dhe
policisė qė kanė informacione pėr rastet e tre shqiptarėve tė zhdukur qė
nuk ia kanė ofruar Komisionit, as opinionit, por as institucioneve qė tė
mund ti shqyrtonin.
Komisioni ka dhėnė edhe disa detaje nė raportin e vet. Pėr Daut
Rexhepin, i njohur si komandant Leka, i cili para disa kohe u bė shefi i
degės mė tė fuqishme tė Partisė Demokratike Shqiptare, nė Tetovė,
partner koalicioni i VMRO - DPMNE-sė nė pushtet, ėshtė thėnė se besohet
qė ėshtė personi kyē qė mund tė japė informacione se ēka ka ndodhur nė
rajon ku ka komanduar nė periudhėn prej prej 5 korrikut (kur zyrtarisht
me ndėrmjetėsimin e NATO-s u arrit armėpushimi) deri mė 31 gusht (njėzet
ditė pasi ishte nėnshkruar Marrėveshja e Ohrit qė kishte shėnuar fundin
e luftės) kur ishin zhdukur 12 maqedonasit. Komisioni thekson se UĒK-ja
ka pranuar se njė njėsi e saj, ndaj tė cilės nuk kishin pasur kontroll
tė plotė, ėshtė pėrgjegjėse pėr tetė maqedonas tė likuiduar.
Komisioni arrit deri tek pėrfundimi se pėr rastet e zhdukjes sė Hajredin
Halimit, Sulltan Memetit dhe Ruzhdi Veliut, dajės sė liderit politik tė
ish-UĒK-sė Ali Ahmetit, ka informacione tė mjaftueshme se mund tė flitet
pėr pėrzierjen e MPB-sė.
Reagimet nė opinionin publik maqedonas pas publikimit tė Raportit tė
Komisionit tė ambasadorit Vahlund ishin tė shpejta dhe tė ashpra. Mė sė
pari MPB-ja theksoi se nuk i pėrgjigjen tė vėrtetės, se janė bazuar nė
informacione tė pabesueshme dhe tė pavėrtetueshme dhe paralajmėroi se do
tė kėrkonte nė Qeveri shuarjen e Komisionit. Qėndrimi i MPB-sė morri
pėrkrahjen edhe tė Qeverisė, sė paku duke gjykuar atė qė tha zėdhėnėsi
qeveritar, edhe pse ėshtė pak e besueshme qė tė pajtohen me tė edhe
ministrat shqiptarė. Edhe njė nga anėtarėt lokal tė Komisionit nė
prononcimin me ndėrmjetėsim tė agjencionit shtetėror MIA ka thėnė se tė
dhėnat e paraqitura nė Raport janė tė pasakta.
Tė afėrmit e maqedonasve tė zhdukur nė hiringun e Lars Vahlundit edhe
mėtej theksuan se tė afėrmit e tyre janė tė gjallė dhe pėr kėtė
posedojnė deklaratėn e pėrfaqėsuesit tė OSBE-sė nė zyrėn nė Tetovė. Se
policia ende i mban peng tė
zhdukurit kėtė e pohuan edhe familjet e shqiptarėve tė zhdukur. Edhe
sikur ambasadori Vahlund tė dispononte me informaconet e njėjta me tė
OSBE-sė, nė bazė tė tyre nuk mund tė vėrtetohet nėse janė gjallė apo jo
tė zhdukurit. Tė
pakėnaqur me raportin familjarėt e maqedonasve tė zhdukur e braktisėn
seancėn e komisionit parlamentar duke thėnė se pakėnaqėsinė e tyre me
siguri se do ta ndanin edhe tė tjerėt, qė tė nesėrmen bllokuan rrugėt
nga Tetova pėr nė Shkup.
Bllokimi i kėsaj rruge mjaft tė frekuentuar zgjati njė ditė tė plotė. Nė
mėngjes dhe nė mbrėmje vonė filluan tė shtėnat. Nė mėngjes erdhi deri
tek incidenti, ku siē thuhet shqiptarėt, banorė tė fshatit tė afėrt
Zhelinė, kishin gjuajtur nė ajėr, duke dashur kėshtu ta kalonin rrugėn e
bllokuar, por ishin ndalur kur kishin parė se edhe demonstruesit
maqedonas kishin nxjerrė
nga veturat e tyre pushkėt automatike "kalashnjikov". Nė mesin e
familjarėve tė maqedonasve tė zhdukur ishin gjendur mė shumė se
pesėdhjetė pjesėtarė tė njėsive speciale "Luanėt", tė veshur si civilė,
bėnė tė ditur mediumet nė gjuhėn maqedone (TV Telma, TV Skaj nga Shkupi,
gazeta "Dnevnik").
Jozyrtarisht, nė mbrėmje vonė bllokimi u ndėrpre pas krismave nė afėrsi
tė shtėpizės pagesore tė autostradės ku ishte bėrė bllokimi. Se viktima
tė mundshme mund tė kishin pėrveē njerėzve qė kishin kaluar njė ditė tė
plotė nėn diell dhe asfalt tė nxehtė edhe demonstruesit maqedonas dhe
banorėt vendas shqiptarė, flet thirrja e njė mbledhjeje urgjente tek
kryetari Trajkovski, ku ishin edhe kryeministri Georgievski, i dėrguari
special i BE-sė Alen Le Roa, ambasadori i NATO-s Nikolas Bigman dhe i
OSBE Kreg Xhenes, i cili deklaroi se "pėr fat tė keq ka mjaft njerėz me
armė, gjithkund nė shtet" dhe se "secili qė ka armė mund ta shfrytėzojė
nė ēfarėdo rrethanash politike". Zėdhėnėsi qeveritar nė deklaratėn e tij
mbi bllokimin e rrugės mohoi prezencėn e "luanėve" tė veshur si civilė,
por tha se ishte "njė lloj i vetėorganizimit, ku kishte edhe persona tė
armatosur, qė kishin shtyrė nė disa raste".
ISO RUSI
|
 |